Het effect van toxoplasmose tijdens de zwangerschap

Toxoplasmose veroorzaakt milde en symptoomvrije infecties, maar ook dodelijke ziektes voor de foetus. Daarbij heeft het zware gevolgen voor mensen met een verzwakt immuunsysteem. Wij onderzoeken het effect van toxoplasmose tijdens zwangerschap.
Het effect van toxoplasmose tijdens de zwangerschap

Laatste update: 11 mei, 2019

Een parasiet veroorzaakt deze ziekte en katten zijn niet de enige verspreiders, al denken veel mensen van wel. Hoewel het mensen van alle leeftijden treft, moeten we vooral preventieve maatregelen nemen voor toxoplasmose tijdens de zwangerschap. Leer meer hierover in dit artikel.

Wat is toxoplasmose?

Ten eerste is het nodig om vast te stellen wat deze ziekte inhoudt. Het wordt veroorzaakt door een parasiet met de naam toxoplasma gondii, behorend tot de protozoën Deze parasieten hebben het vermogen om binnen korte tijd de cellen van de gastheer binnen te dringen.

Het wordt beschouwd als een zoönose, oftewel dieren dragen dit op verschillende manieren over op de mens. De voornaamste dragers van dit virus zijn katten en zes andere soorten katachtigen.

zwangere vrouw met kat

Niet alle katten hebben toxoplasmose

Het is belangrijk om te weten dat niet alle katten toxoplasmose hebben. Ze moeten eerst de infectie oplopen om besmette ontlasting te produceren. Deze ziekte ontwikkelt zich niet bij katten die:

  • in huis blijven
  • grof gemalen of gekookt voedsel eten
  • niet in contact komen met andere katten

De ziekte kan eigenlijk alleen voorkomen bij katten die:

  • het huis verlaten
  • op vogels of muizen jagen (en opeten)
  • rauw vlees krijgen voorgeschoteld
  • gevochten hebben met een ander dier

Eenmaal besmet is de incubatieperiode van de parasiet 20 dagen. De maand erna verspreidt de kat het virus via zijn ontlasting. Bovendien moet je ook nog tussen de 24 en 48 uur in de buurt hiervan zijn voordat de infectie optreedt.

Een uitstekende voorzorgsmaatregel is dus om de kattenbak 1 of 2 keer per dag te verschonen. Hierbij draag je altijd handschoenen en erna was je ook je handen. Je kan toxoplasmose tevens oplopen wanneer je het volgende eet:

  • rauw of halfgaar vlees
  • ongepasteuriseerde melk
  • vervuild water

Toxoplasmose tijdens de zwangerschap: een risicovolle ziekte

Ondanks het feit dat we allemaal besmet kunnen raken met deze parasiet, lopen zwangere vrouwen toch het hoogste risico. Bij deze groep kan het spontane abortussen veroorzaken en de foetus in ontwikkeling kan ook last krijgen van verwondingen.

Toxoplasmose toont in de meeste gevallen geen waarneembare symptomen. Ze verschijnen soms drie weken na in contact gekomen te zijn met de ontlasting of rauw vlees. Het kan het volgende veroorzaken:

  • ontsteking aan de lymfeklieren
  • keel- of spierpijn
  • vermoeidheid
  • koorts
controle toxoplasmose tijdens de zwangerschap

Daarnaast wordt het ook weleens verward met griep, allergieën of verkoudheid, net als met de typische kenmerken van zwangerschap. Tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap kan de parasiet de placenta binnendringen en daarna de foetus infecteren. Dit zorgt voor:

  • neurologische schade
  • neonatale veranderingen
  • waterhoofd
  • beroertes
  • cysten in het netvlies (met oogziektes in de toekomst als gevolg)
  • hemorragische symptomen

Neem de nodige maatregelen

Hoewel het percentage vrouwen met toxoplasmose tijdens de zwangerschap laag is en foetusinfecties zelfs nog lager, moeten we sommige voorzorgsmaatregelen toch niet negeren. Voordat je zwanger raakt, raden we aan om een bloedanalyse te ondergaan inclusief een toxoplasmose-test.

Valt het positief uit, dan betekent dit dat je deze ziekte al een keer hebt gehad. Je bent dan immuun en kan niet weer geïnfecteerd raken. Aan de  andere kant, bij een negatief resultaat zal je het volgende moeten doen:

  • Vermijd ten eerste halfgaar vlees en worst.
  • Consumeer verder alleen dierlijk voedsel dat op hoge temperatuur is gebakken.
  • Was fruit en groenten bovendien heel zorgvuldig.
  • Breng je kat naar de dierenarts, geef hem alleen gekookt en grof gemalen voedsel en laat het huisdier ook niet naar buiten gaan.
  • Was ten slotte je handen goed na contact met zwerfkatten.

Zoals al eerder gezegd, maak ook elke dag de kattenbak schoon! Je gebruikt hierbij handschoenen en de ramen laat je open. Verder moet je tijdens de zwangerschap alle medische instructies opvolgen.

Ben je toch geïnfecteerd met toxoplasmose tijdens de zwangerschap, dan bestaat de behandeling onder meer uit specifieke antibiotica voorgeschreven door een verloskundige.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.