Het belang van communicatie in de sportwereld

Communicatie is een vaardigheid die in alle gebieden van het menselijk leven een rol speelt. Het is echter vooral belangrijk bij activiteiten waarbij een groep mensen gezamenlijk bepaalde doelen nastreeft, zoals in de sportwereld.
Het belang van communicatie in de sportwereld

Laatste update: 08 juli, 2020

Communicatie in de sportwereld is niet iets wat vaak de aandacht trekt als er gesproken wordt over goede tactieken en methodologieën. Toch is een team met goede communicatie vrijwel altijd succesvoller. Wat houdt goede communicatie in? Hoe bereik je het?

In de eerste plaats is het belangrijk te verduidelijken dat communicatie als contact- en interactiemiddel voorbij de sport alleen gaat. Het vermogen om te communiceren op niveaus die zo complex zijn als taal en andere methoden is de basis geweest van de ontwikkeling van onze samenleving.

De reden dat communicatie zo belangrijk is, is omdat het ontwikkeling, samenwerking en gecoördineerd werken mogelijk maakt. Zoals duidelijk wordt uit het verhaal van de toren van Babel, wanneer mensen niet kunnen communiceren, kunnen ze ook hun doelen niet bereiken.

Communicatie in de sportwereld

Als menselijke activiteit ontkomt ook sport niet aan het belang van communicatie. Of het nu in gesproken vorm is of met signalen of gebaren, communicatie is altijd aanwezig. Het is nodig om de regels te begrijpen, in een team samen te werken of met rivalen en het publiek te communiceren. We kunnen het dus altijd zien in de volgende onderdelen van de sport:

  • Trainingen: werken met fysieke trainers en coaches vereist goede communicatie. Wat hiermee bedoeld wordt is dat de communicatie vloeiend moet zijn en de ontvangers de boodschap correct begrijpen.
  • Wedstrijden: hierbij is het vooral belangrijk dat de teamgenoten elkaar heel goed begrijpen op het speelveld. Dit kan op veel manieren, bijvoorbeeld door middel van een blik, een gebaar of geroep op afstand. Hoe de communicatie dan ook plaatsvindt, het is essentieel dat de boodschap goed overkomt.
Goed communiceren is essentieel

Wat is communicatie?

Men spreekt van communicatie wanneer een afzender een bericht stuurt naar een ontvanger met een bepaalde methode, die zowel taalkundig als paralinguïstisch kan zijn. Communicatie is echter lang niet altijd duidelijk, beknopt en direct. In plaats daarvan zijn er vaak bepaalde belemmeringen die de interpretatie moeilijker maken.

In de sportwereld zijn deze belemmeringen extra relevant. Het is dan ook van het grootste belang dat atleten de vaardigheden leren om ze te overwinnen. Denk bijvoorbeeld aan de volgende soort situaties:

  • Omgevingen met veel lawaai: de omgeving waar de meeste sportactiviteiten worden uitgevoerd zijn vaak erg lawaaierig door bijvoorbeeld schreeuwende fans. Dit kan de communicatie tussen de deelnemers een stuk lastiger maken.
  • De aanwezigheid van rivalen: vaak moeten sporters hun berichten in een soort geheimtaal aan elkaar doorgeven. Zo hebben de rivalen niet door wat er gecommuniceerd wordt. Hierbij is het dus heel belangrijk dat de teamleden elkaar goed begrijpen.
  • Meerdere rollen: in een team kunnen er veel deelnemers zijn en om die reden ook veel verschillende rollen. Als de communicatie niet goed gestructureerd is, dan kan dit een probleem worden.

Assertieve communicatie: fundamenteel in de sport

Op een psychologisch niveau is communicatie een pijler voor de teamleden om hun taken volgens bepaalde richtlijnen uit te voeren.

Verticale en commando-communicatie van de kant van de coaches zou de richtlijnen duidelijk kunnen maken, maar valt niet onder assertieve communicatie. Het mist namelijk de tweezijdigheid waar communicatie zo erg op is gebaseerd.

Je kunt assertieve communicatie bereiken wanneer een atleet, naast het simpelweg ontvangen van strategische orders, ook deel uitmaakt van het proces waarin die beslissingen worden gemaakt. Als een atleet zich onderdeel voelt van dit project, dan betekent dat dat hij zich gehoord voelt en dat hij een stem heeft binnen het team.

Het is belangrijk dat een sporter zich erkend voelt voor meer dan alleen zijn atletische vaardigheden. Hoe meer hij deelneemt aan het communicatieproces, des te beter zullen zijn persoonlijke, maar ook de teamprestaties zijn.

De rol van de trainer

De trainers zijn niet alleen een referentiepunt, maar zijn ook degenen die de operationele richtlijnen van het team bepalen. Het bereiken van assertieve communicatie hangt dus voor een groot deel af van de communicatiestijl van de coach. Hierbij kunnen de volgende tips heel nuttig zijn:

  • Wees duidelijk en beknopt: het is niet nodig om alle aspecten van het spel open te laten voor interpretatie. Probeer in ieder geval duidelijk te zijn wat betreft de inhoud van ideeën en concepten, maar ook op de manier waarover je ze overdraagt.
  • Wees direct: communicatie via derden is niet de meest assertieve manier en creëert meestal meer verwarring dan duidelijkheid.
  • Gebruik verschillende middelen: communicatie wordt niet altijd gesproken. Een trainer moet ook gebaren, schrijven, tekeningen maken en andere middelen gebruiken die hij tot zijn beschikking heeft om zijn ideeën over te brengen.
  • Zorg ervoor dat iedereen aan het gesprek deelneemt: een coach moet ervoor zorgen dat zijn sporters het gevoel hebben dat er naar ze geluisterd wordt, zonder dat dit hun ideeën te veel belemmert. De communicatie moet beide richtingen op gaan, waarbij feedback de belangrijkste manier is om aandacht te schenken aan behoeftes en emoties.
  • Overtuigen: assertieve communicatie zorgt voor charisma. Als atleten hun coach vertrouwen en begrijpen hoe hij zijn ideeën overbrengt, dan zal het makkelijker zijn om ze ervan te kunnen overtuigen dat ze hun doelen kunnen bereiken.

Feedback: essentieel bij communicatie in de sportwereld

Feedback bij het trainen

Als een bericht gebroken bij de ontvanger aankomt en er geen mogelijkheid meer is tot een reactie, dan is er sprake van een communicatieprobleem. Feedback is essentieel voor communicatie in de sportwereld.

Feedback is een mechanisme waarmee teamleden op elk niveau een prestatiebeoordeling kunnen ontvangen en ook kunnen uitgeven. Dit geldt voor zowel atleten als hun trainers.

Als we een duidelijk conflict zien tussen atleten van hetzelfde team of tussen atleten en hun coach, dan betekent dit dat de bijbehorende middelen niet zijn gebruikt om een oplossing te vinden. Daarom is assertieve communicatie zo belangrijk. Zo kunnen alle leden van het team, inclusief de coach, hun mening uiten en kunnen zo conflicten worden opgelost.

Voor velen lijkt de kwestie van communicatie wellicht niet onmisbaar in de sportwereld. F eit is echter dat alle aspecten die er verband mee houden rechtstreeks worden weerspiegeld op het veld. Het is dus altijd positief om er rekening mee te houden en het in de praktijk te brengen!


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


    • Aicart, L. M., Fernández, I. C., López-Walle, J., & Solá, I. B. (2017). Controlling coach style, basic psychological need thwarting and ill-being in soccer players. Revista de Psicologia del Deporte, 26(4), 119-124.
    • García-Angulo, A., García-Angulo, F. J., Torres-Luque, G., & Ortega-Toro, E. (2019). Applying the new teaching methodologies in youth football players: Toward a healthier sport. Frontiers in Physiology, 10(FEB). https://doi.org/10.3389/fphys.2019.00121
    • Torrado, J., Arce, C., Vales-Vázquez, Á., Areces, A., Iglesias, G., Valle, I., & Patiño, G. (2017). Relationship between Leadership among Peers and Burnout in Sports Teams. The Spanish Journal of Psychology, 20, E21. https://doi.org/10.1017/sjp.2017.18

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.