Düşük Oksalatlı Diyet Nedir?

Düşük oksalatlı diyet, böbrek sorunları yaşayan insanlar için çok fazla faydaya sahiptir. Fakat bu diyeti uygulayacaksanız göz önünde bulundurmanız gereken noktalar da vardır. Düşük oksalatlı diyet hakkında bilmeniz gereken her şeyi bu yazıda bulabilirsiniz.
Düşük Oksalatlı Diyet Nedir?

Son Güncelleme: 14 Şubat, 2021

Oksalat, insan vücudunda üretilen bir atık kimyasal bileşendir fakat bu madde düzenli olarak tükettiğiniz gıdalarda da bulunabilir. Fazla oksalat tüketmek, böbrek taşı riskini artırır. Bu yüzden, bazı insanlar düşük oksalatlı diyet uygulayarak bu tür riskleri önlemeye çalışmaktadır. Bugünkü yazımızda, bu diyetin ne olduğundan bahsedecek ve artı ve eksilerini değerlendireceğiz.

Çok yakın zamana kadar fazla protein tüketiminin böbreklere zarar verdiği düşünülmekteydi fakat bunun doğru olmadığı kanıtlandı. Bilindiği kadarıyla böbrek hastalıklarının çoğu kötü beslenme, yeterince su içmeme ve genetik aktarılan durumlar gibi farklı önemli faktörlerden kaynaklanmaktadır. 

Düşük oksalatlı diyet nedir?

Düşük oksalatlı diyet, oksalat içeren gıdaların tüketimini azalttığınız bir diyet türüdür. Oksalat içeren ve böbrek sağlığınız için tehlikeli olabilecek gıdalar şunlardır:

  • Bira
  • Pancar
  • Taneli, küçük ve yumuşak meyveler
  • Çikolata
  • Kahve
  • Yapraklı yeşil sebzeler
  • Kuruyemiş
  • Portakal
  • Soya
  • Ispanak
  • Çay
  • Tofu

Sizin de gördüğünüz gibi bu gıdaların çoğu sebze ve meyvelerden oluşmakta ve bunların çoğu da antioksidan özelliğe sahiptir. Bu yüzden, diyetinizden bu gıdaları tamamen çıkarmak yerine, yeterince bitkisel gıda aldığınızdan emin olmak için aşırı olmamak kaydıyla tüketmeniz sağlığınız için iyi olacaktır.

yabanmersini

Fazla oksalat tüketmenin zararları

Genetik yatkınlığı olan kişilerin fazla oksalat tüketmesi, böbrek taşı riskini artırır. Bu yüzden, bu kişilerin böbrek işlevlerini korumak için oksalat tüketimini azaltması gereklidir. Ayrıca, oksalatın bağırsaklarda bazı minerallerin emilimini de zorlaştırdığı bilinmektedir. Bu gibi durumlarda oksalat, fitik aside benzer bir etkide bulunmaktadır.

Bu molekül, kalsiyum ile bir araya geldiğinde sindirim sisteminin işlevlerini azaltmaktadır. Bu sebeple, anti besin olarak da adlandırılmaktadır. Oksalatın kalsiyum emilimini azaltmasını önlemek için, yüksek oksalatlı besinlerle kalsiyumlu besinleri karıştırmaktan kaçınmak ve D vitamini alımınızı artırmak iyi birer fikir olacaktır.

Düşük oksalatlı diyete anti oksidanları da ekleyin

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi düşük oksalatlı diyet uygulamak, bazı bitkisel gıdalardan mahrum kalmanıza sebep olabilir. Bu gıdalar, enflamasyonu düzenlemek, vücutta oksidasyonu azaltmak ve bazı karmaşık hastalıkları önlemek gibi faydalara sahiptir. Bu yüzden, başka kaynaklardan bu besinleri almanız gereklidir.

Örneğin, diyetinize daha fazla domates eklemek bir çözüm olabilir. Domatesin içeriğindeki likopenin bazı kanser türlerini ve kalp hastalıklarını önlemeye yardımcı olduğu düşünülmektedir. Başka bir çözüm de antioksidan içeren takviyeler almak olabilir. Antosiyanin ve zerdeçal bu konudaki en iyi seçeneklerdir. Bu iki bitkisel gıda da serbest radikallerin oluşumunu nötralize eder ve sağlığınız için pek çok faydaya sahiptir.

düşük oksalatlı diyet

Başka iyi bir fikir de pek çok baharat anti-enflamatuvar özelliklere sahip bitkisel besinler içerdiği için yemeklerinizde daha fazla baharat kullanmaktır. Örneğin, kırmızı biber gibi kapsaisin içerdiği için kilo vermeye yardımcı olan baharatlar da bulunmaktadır.

Düşük oksalatlı diyet önlem amaçlı da yapılabilir

Böbrek taşı oluşumunu etkileyen su içme miktarı ve genetik yapı gibi durumlar gibi önemli faktörler bulunsa da düşük oksalatlı diyet uygulayarak bu durumu önlemek mümkündür. Eğer böbrek taşı oluşturmaya yatkınlığınız varsa düşük oksalatlı bir diyete geçerek bu durumu henüz oluşmadan engelleyebilirsiniz. Tabi ki bu sırada vücudunuzun gereken mineralleri almasına ve atıkları idrar sayesinde atabilmesine yardımcı olmak için bol su içmeyi de ihmal etmemeniz gereklidir.

Kısıtlayıcı bir diyet uygularken azalttığınız ya da tamamen çıkardığınız gıdalar sebebiyle sağlığınızın kötü etkilenmemesi için dikkatli olmanız çok önemlidir. Bu durumda da düşük oksalatlı diyet uygularken antioksidan içeren farklı besinler tüketmeye özen göstermelisiniz.

Yukarıdaki listede yer almayan sebzeleri tüketmek bir çözüm olabileceği gibi herhangi bir yoksunluk yaşamamak için takviye almak da iyi bir fikir olabilir.



  • Mitchell T., Kumar P., Reddy T., Wood KD., et al., Dietary oxalate and kidney stone formation. Am J Physiol Renal Physiol, 2019. 316 (3): 409-413.
  • Martínez García RM., Jiménez Ortega AI., Salas Gonzálezz MD., López LM., et al., Nutritional intervention in the control of gallstones and renal lithiasis. Nutr Hosp, 2019. 36: 70-74.

This text is provided for informational purposes only and does not replace consultation with a professional. If in doubt, consult your specialist.