Laktoz İntoleransı: Belirtiler ve Alternatifler
Laktoz intoleransı, vücudun sütte bulunan doğal bir şeker olan laktozu sindirememesi demektir. Bu, laktoz enziminin eksikliğinden kaynaklanan bir durumdur. Bu enzim, laktozu daha basit iki şekere ayırabilen bir enzimdir.
Laktoz intoleransı: Belirtiler
Laktoz intoleransına sahipseniz laktoz tükettikten sonra yaşayabileceğiniz belirtiler aşağıdaki gibidir. Bu belirtileri, laktozlu bir besin tükettikten yarım saat ila iki saat sonrasında yaşayabilirsiniz.
- Bulantı. Midede kusmadan öncekine benzer rahatsızlık hissi.
- Karında şişkinlik
- Mide ağrısı
- Karın bölgesinde genişleme: Karında rahatsızlık verici boyutlarda genişleme.
- Karın gurultusu: Bağırsaklardaki gazdan dolayı ortaya çıkan sesler.
- Gaz: Sindirim yolunda hava sıkışması.
- İshal: Bağırsak hareketlerinin sıklığında artışa bağlı olan değişimlerden kaynaklanır.
- Kötü kokulu dışkı.
- Kilo kaybı.
Bazı durumlarda kabızlık da meydana gelebilmektedir. Bu durum, metan üreten bakterilere bağlı bağırsak hareketlerinde azalmadan dolayı oluşur.
Laktoz intoleransının sebepleri
Laktaz eksikliği, bir insanın laktoz intoleransı meyiliyle doğması ya da hayatının bir döneminde yaşanan bir sindirim sorununa bağlı olarak laktoz intoleransı geliştirmesi şeklinde olabilir.
Bazı nadir durumlarda da laktoz intoleransı, ilk aylarda ortaya çıkabilir. Bunun sebebi, hastanın genetik bir duruma bağlı olarak hiç laktaz üretememesi olabilir. Bu yüzden, süt tüketemeyen bebekler için özel laktozsuz formüller bulunmaktadır.
Sonradan ortaya çıkan ikincil laktoz intoleransı ise, sindirim sistemine bağlı bir hastalık ya da operasyon sonrasında kendini gösterebilir. Laktaz eksikliğine sebep olan hastalıklardan bazıları şunlardır:
- Çölyak hastalığı
- Kron hastalığı
- Viral bir mide hastalığına bağlı ishal
- Giyardiyaz
- İleri şeker hastalığı (tip 2 diyabet)
- Kemoterapi
- AIDS
Laktoz intoleransı teşhisi
Laktoz intoleransı teşhisi genellikle hastanın klinik geçmişi ve gösterdiği belirtilere dayanarak yapılır. Bununla beraber, doktor ek bir test yapmaya ihtiyaç görürse uygulanabilecek iki yaygın test bulunmaktadır:
1. Hidrojen çıkarımını tespit eden solunum testi
Laktoz intoleransı olan kişiler kalın bağırsaklarında yüksek miktarda hidrojen üretirler ve bunun genellikle az bir kısmı akciğerler tarafından çıkarılır. Bu yüzden, bu testte laktoz tükettikten sonra dışarı verilen havadaki hidrojene bakılır.
2. Laktoz tolerans testi
Bu bileşeni aldıktan sonra kandaki şeker seviyesini kontrol etmek için glikoz ölçümü yapılabilir. Sağlıklı insanlarda laktoz, glikoz ve galaktoz olarak iki şekere ayrılır ve bu yüzden de bağırsaklarda daha kolay sindirilerek kan dolaşımına girer.
Bununla beraber, laktoz intoleransına sahip hastalarda bu bileşen ayrılıp sindirilemediği için içeriğindeki glikoz emilemez. Buna bağlı olarak da bu kişilerin kanındaki glikoz oranı düşük olur.
Laktoz intoleransı alternatifleri
Laktoz intoleransı için ideal alternatifler, yeterli besin değerine sahip, alerjen özelliği düşük ve lezzetli sütler bulunmaktadır.
Protein hidrolizatları
Bu işlem, inek sütündeki orijinal proteinin ısı ya da hidroliz ile çıkarılmasıdır. Besin değeri ve tadı gayet iyi olan bu ürün, intoleransı ve kronik ishali olan kişiler için ideal bir seçenektir.
- Yüksek hidrolizatlı süt
Kazein
Serum
Soya fasülyesi+ kolajen - Düşük hidrolizatlı süt
Serum
Serum + kazein
Soya seçenekleri
Bu seçenekler, bitkisel yağ ve karbonhidratlar içeren soya proteinlerinden oluşmaktadır.
İnek sütündeki proteine alerjik olan kişiler için ideal olan soya seçenekleri şunlardır:
- Mısır
- Nişasta
- Sakkaroz
- Dextrin maltoz
- Glikoz polimerleri
Son olarak, eğer yukarıda bahsettiğimiz belirtilerden muzdaripseniz, doktorunuza danışmaktan çekinmeyin. Laktoz intoleransınız varsa diğer süt seçeneklerine yönelin. Ayrıca, zamanla ve aşamalı olarak tekrar laktoz sindirebilir hale gelebileceğinizi de unutmayın.