Kas Dokusu Türleri

Kas dokusu vücuttaki en özelleşmiş dokulardan bir tanesidir. Esas olarak hareketten sorumlu olsa da, nefes almak gibi elzem fonksiyonları gerçekleştiren diğer kas dokusu türleri de bulunmaktadır.

Kas dokusu, insan vücudundaki en önemli dokulardan bir tanesidir. Miyosit adı verilen hücrelerinin kasılması yolu ile hareket oluşturabilme becerisine sahip olan son derece özel bir dokudur. Farklı kas lifi türleri vardır ve hepsi miyositlerden oluşur.

Spesifik yapısal ve fonksiyonel özelliklere bağlı olarak, temelde üç farklı kas dokusu türü vardır. Bugünün yazısında, bu üç türü tartışacağız ve insan vücudundaki rollerini açıklayacağız.

Kas Dokusu: Lif Türleri

Her tür kas dokusu tarafından paylaşılan bazı özellikler vardır. Daha önce de söylediğimiz gibi, miyositler tüm kas dokularının temel yapı taşıdır. Bu hücre, harici bir uyarana yanıt olarak kısalma ya da uzama yeteneğine sahiptir.

Bu bir sinir uyarısı olma eğilimindedir çünkü kaslar, istemli ve istemsiz sinir sistemleri tarafından innerve edilir ve bu sistemlerin kontrolüne tabidir. Örneğin omuriliğin ön kısmında bulunan nöronlar vücudunuzdaki kasları uyarır.

Miyositler, pek çok mitokondri içeren uzun hücrelerdir, mitokondri miyositlerin aerobik metabolizma yolu ile enerji elde etmek için kullandıkları hücresel organellerdir. Bu hücreler bir araya gelir ve kas lifleri oluşturmak için bir araya gelen ve miyofibril adı verilen uzun yapılar oluşturur. İnsan vücudunda temelde iki tür kas lifi vardır:

• Tip I lifler: yavaş kasılan lifler. Bu lifler, yavaş ve uzun süreli kasılmalar üzerine özelleşmiştirler. Pek çok mitokondri ve oksijeni taşıyan ve bu kas liflerine kırmızı rengini veren miyoglobinler içerirler. Bunlar, insanların spor salonunda çalıştırma eğiliminde oldukları liflerdir çünkü glikojeni tutmada daha iyidirler ve bu da onların daha hızlı büyümesini sağlar.
• Tip II lifler: hızlı kasılan lifler. Bu lifler hızlı ve hassas kasılmalar konusunda özelleşmiştir. Bu, örneğin göz kaslarınızdaki hücre türüdür. Bu lifler beyazdır çünkü çok fazla miyoglobin ya da mitokondri içermezler, bu da daha kolay yoruldukları anlamına gelir. Ağır ya da Olimpik ağırlık kaldırma gibi sporlarda tip II lifler hakimdir.

Kas Dokusu Türleri

Daha önce de bahsettiğimiz üzere, dokunun işlevi ve yapısı, farklı türleri farklılaştıran şeydir. İşte bu temel farklardan bazıları:

• Eğer kas dokusunda bir dizi enine, düzenli bant varsa (çizgiler olarak bilinir), o zaman bu çizgili kas dokusudur. Eğer bu bantlara sahip değilse buna düz kas dokusu adı verilir.
• Ayrıca kas dokusunu, istemli ya da istemsiz innervasyona sahip olmasına göre de ayırırız.

Düz Kas

Düz kas dokusu, insan vücudundaki en temel kas türüdür. Çizgisiz ve istemsizdir. Bu tür dokular bağırsakta yaygındır.

Örneğin, sindirim sistemi boyunca uzanan ve peristaltizmi mümkün kılan bir kas tabakası vardır. Ayrıca bronşiyal tüpler de bronkodilatasyonu ve bronkokonstriksiyonu düzenleyen düz kaslar içerir. Düz kaslar ayrıca solunum, idrar ve üreme sistemleri gibi vücuttaki geçiş yollarının duvarlarında da bulunur.

Vücutta düz kasların bulunduğu bir diğer önemli yer de dolaşım sistemidir. Çoğu arter ve ven, vücuttaki kan akışını düzenlemek için büzülen ve gevşeyen kalın bir dış kas tabakasına sahiptir. Bu kasların innervasyonu, otonom sinir sisteminden gelir.

Kardiyak Kas (Kalp Kası)

Bu, kalbin duvarlarını oluşturan kastır. Buradaki miyositler, kalbin kasılmasını sağlayan kalın kas tabakası olan miyokardiyumu oluşturdukları için miyokardiyositler olarak bilinirler. Bu tür kaslar çizgili olduğundan bilim adamları bunu çizgili kalp kası olarak adlandırırlar.

Kalp kası kasılması istemsizdir ve kalbin doğal pili olan sinüs düğümünden gelen aksiyon potansiyeline bağlıdır. Kalp kası ayrıca, otonom sinir sisteminden gelen ve kalp atış hızındaki artışı ya da azalmayı düzenleyen liflere de sahiptir.

İskelet Kası

Hareket etmenizi ve egzersiz yapmanızı sağlayan kas iskelet kasıdır. Çizgileri vardır, bu yüzden çizgili iskelet kası olarak adlandırılır.

Bu kas, vücut ağırlığınızın neredeyse yarısını oluşturur. Harekete ek olarak başka önemli sorumlulukları da vardır. Bu kaslar karnınızdaki organları korur, omurganızı dengeler ve idrara çıkma, nefes alma ve tahliyeye katılırlar.

İskelet kası gönüllü bir kastır. Her kası ne zaman kasacağınıza ve ne zaman gevşeteceğinize siz karar verebilirsiniz. Kasınızı kasma kararı serebral korteksten gelir ve omurganızdan aşağı iner. Burada mesaj, bu kasları bozan ve kasılmalarını sağlayan motonöron adı verilen nöronlara gider.

Son olarak, bazı kaslarda ayrıca otonom sinir sistemi lifleri de bulunur, bu da belirli durumlarda istemsiz oldukları anlamına gelir. Solunum sistemi kasları için durum böyledir.