Spor Sakatlanmalarını Tedavi Etmek İçin Hücre Terapisi
Hücre terapisi hasarlı dokuyu yenilemek için kök hücrelerin kullanılmasından oluşuyor ve bugünlerde travmotolojide, spor sakatlanmalarının tedavisinde kullanılıyor.
İlk kullanımlarından biri kıkırdak üzerindeydi. Bu durumda, kök hücreler yırtılmış veya hasar görmüş alanlara enjekte edilir. Daha sonra bu hücreler yeni sağlıklı kıkırdak hücreleri (kondrositler) oluştururlar. Sonuçlar umut verici olmanın da ötesindedir ve seçkin sporcular halihazırda bu tedaviyi deneme yetkisini sahiptirler.
Ancak, hücre terapisi, hala denenme ve uygulanma aşamaları arasında belirsizlik içindedir. Hemen hemen tüm ülkeler, kullanımı için bir düzenleyici kurum tarafından önceden onaylanması şartını koşar ve bu işlem daha önce yetki verilmiş merkezlerde gerçekleştirilmelidir.
Buna rağmen, uzmanlar bu terapiyi spor hekimliğinin geleceği olarak görüyorlar. Bu nedenle terapinin amatör sporcular için bile daha yaygın hale gelmesi uzun sürmeyecek gibi görünüyor.
Spor sakatlanmalarını tedavi etmede hücre terapisinin faydaları nelerdir?
Kök hücreler ile hücre terapisi, diğer tedavi biçimleriyle karşılaştırıldığında önemli faydaları olduğu görülüyor. Özellikle, geleneksel cerrahi prosedürlerde, cerrahın, vücuda girmek için vücut dokularında bir kesik oluşturması gerekir. Ancak hücre terapisinde genellikle durum böyle değildir.
Kök hücreler de iltihabı düzenleme kapasitesine sahiptirler. Hasarlı dokular üzerine aşılandıklarında, sadece eksik dokuyu değiştirmekle kalmaz, aynı zamanda iltihabı da durdururlar. Bu, ilk sakatlanmayla ilişkili hasarı – genellikle yıllarca süren – azaltır.
Bu enflamasyonu kontrol etme becerisi, hücre terapisinin, immünoterapinin bir formu olduğu anlamına gelir. İltihabın neden olduğu sıvı ve hücre birikimi kontrol altına alındıktan sonra yeni hücreler ortaya çıkar ve yara yerine yeni dokular oluşturulur.
Kök hücre tedavisinin bir diğer faydası da damarsal akımdaki artıştır. Bu hücreler, kan dolaşımını onarmak için yeni arteriyel ve venöz bağlantıların oluşumunu uyarır. Bu da sonuçta ağrıyı azaltır.
Hücre terapisinin fayda sağlayabileceği sakatlanmalar
Uzun vadede, hücre terapisi için uygulamalar sonsuz görünüyor. Ama şu an için, sporla ilgili bazı yaralanmalarda olumlu sonuçlarla kök hücrelerin yararları görülüyor.
Bu terapi halihazırda kemik ve kas yaralanmalarının tedavisinde öncülük ediyor ve lateral epikondilit tedavisi için rejeneratif ilaç kullanımı zaten iyi yapılanmış gibi görünüyor.
Uzmanlar rotatör manşetteki ve aynı zamanda dizdeki -özellikle ön çapraz bağ yırtıklarını- yırtılmaları onarmak için çalışmalar yaptılar. Kök hücreler, aynı zamanda ciddi aşil tendonu yaralanmalarının tedavisinde de çok etkili gibi görünüyorlar.
Şimdiye kadar, tüm bu spor sakatlanmaları genellikle cerrahi ile tedavi ediliyordu. Cerrahlar, sakat bölgeye girmek ve sakatlanmayı onarmak için dokuları açmak zorundalar ve bu işlemin belli bazı riskleri var. Yaralar düzgün bir şekilde iyileşmezse ve çok fazla yara dokusu gelişirse, sporcu bir daha hiçbir zaman yarışmayabilir.
Ancak hücre terapisi kötü iyileşme sürecini önlüyor gibi görünüyor. Böyle etkileri olması, minimal zararlı etkiyle spora hızlı bir dönüş yapma şansını artırıyor.
Hücre terapisi: Tedavide destekleyicilerin kullanımı
Kök hücreleri kullanarak yapılan hücre terapisi şu anda diğer destekleyicilerin kullanımını içeriyor. Bunlar rejenerasyon sürecini tamamlayan ve nihai sonuçları iyileştiren maddelerdir.
Destekleyicilerle ilgili sorun, spor yetkililerinin bu maddelerin birçoğunu dopingin bir türü olarak görmeleridir. Bunun tipik bir örneği pek çok profesyonel sporda yasak olan trombosit prepasyonlarının kullanımıdır.
Bu tedavi, hastadan trombositlerin çıkarılmasını ve kök hücrelerin yanına yerleştirilmesini içerir. Bu yara izi oluşma sürecini hızlandırır ve yeni hücrelerin oluşumu için besin sağlar.
Yaygın olarak kullanılan bir başka destekleyici de biyolojik destekler veya yapı iskeleleridir. Bunlar, kök hücrelere rehber olarak hizmet eden hidroksiapatit ve fibrin gibi maddelerdir.
Gelecek hücre terapisinde
Rejeneratif hücre terapisi alanındaki araştırmalar her daim ilerliyor. Bu terapinin spor sakatlanmaları için kullanılan yaygın bir tedavi seçeneği olması uzun sürmeyecektir.
Bu terapi ve uzun vadeli etkileri hakkında keşfedilecek daha çok şey vardır ancak sonuçlar zaten çok umut vericidir. Yaygın kullanımının önünün açılabilmesi için mevzuatların adapte edilmesi gerekecek olsa da seçkin sporcular halihazırda bu terapiden yararlanıyorlar. Çok yakında amatör sporcular için de erişilebilir olabilir.
- Hernández-Hernández, Alicia, et al. La medicina regenerativa y sus vínculos con la medicina del deporte. Revista Cubana de Hematología, Inmunología y Hemoterapia 29.2 (2013).
- Rienzi, Alfredo, Andrew Miller, and Ignacio Cuevas. Plasma rico en plaquetas. Indicaciones en lesiones deportivas. Tendencias en Medicina 48 (2016): 145-51.
- Piloto Tomé, Kenia M., et al. Lisado plaquetario autólogo en el tratamiento de la epicondilitis. Revista Cubana de Hematología, Inmunología y Hemoterapia 32.2 (2016): 282-284.