Futbolda Dar Alan Oyunları: Antrenman Üzerindeki Etkileri
Günümüzde, dar alan oyunları denen şeyleri bir eğitim aracı olarak kullanmak, takım sporlarında, özellikle de futbolda, çok yaygındır. Hadi bu eğitim yönteminin disiplin içindeki avantajlarını öğrenelim.
Durumsal Bir Spor Olarak Futbol
Futbolu bir oyun olduğu kadar bir spor olarak anlamak da önemlidir. Futbol küresel bir oyun olduğu için; takım arkadaşlarımız ile iş birliği, rakiplerimiz ile ise muhalefet senaryolarını çözme yeteneği; daha yüksek ya da düşük bir performans göstermemiz için belirleyici bir faktördür. Bu durumlar, “bütünü” parçalarının toplamından daha büyük yapan bir oyun sinerjisi yaratır.
Elbette, eğer rekabet performansında fark yaratan parametreler bunlar ise, antrenmanların bunların etrafında dönmesi çok mantıklıdır. Bu, antrenman sırasında belirlilik ilkesine yapılan bir referanstır. Bu nedenle, futbolda dar alan oyunları harika bir eğitim alıştırması görevi görür.
Futbolda Dar Alan Oyunları Nelerdir?
Farklı yazarlar, futbol dünyasında belirli bir terimi açıklamak ve tanımlamak için dar ala oyunları kavramını kullanırlar. Çalışmalarında, futbol antrenmanları sırasında oyuncuların farklı amaçlar için sıklıkla kullandıkları durumlardan bahsederler. Örneğin, fiziksel, teknik ya da taktik hedefleri amaçlayabilirler.
Bunlar, oyun sahasının farklı boyutlarında gerçekleştirilen eğitim egzersizlerinden oluşur. Bu egzersizler, oyuncuların karar verme becerilerinin yanı sıra katılımlarını da arttırır. Diğer bir özellikleri, oyunun değişkenlik özelliklerini korumaya yardımcı olmalarıdır.
Futbolda Dar Alan Oyunlarının Avantajları ve Dezavantajları
Bu tür bir eğitim aktivitesini tasarlamadan önce, uygulamalarının artılarını ve eksilerini bilmek önemlidir. Bu nedenle, hadi elde edebileceğimiz bazı olumlu sonuçlara bir göz atalım:
- Oyuncuların daha fazla motivasyonu olması ve daha fazla katılım göstermeleri.
- Verimli hareketleri geliştirmek için antrenman.
- Karar verme antrenmanı.
- Takımın oyun modelini eğitme imkanı.
- Takımdaki taktik bileşenin iyileştirilmesi.
- Ayrıca teknik yeteneklerde de bir gelişme olur.
- Eğitim süresinin ve fiziksel yükün optimizasyonu.
- Gerçek oyun durumlarının yeniden üretimi.
- Tamamen entegre olan eğitim faaliyetleri.
Öte yandan, olası dezavantajları da listelemeliyiz:
- Eğitim yükünü ölçmek için teknoloji ihtiyacı.
- İşin yoğunluğunun kontrol edilmesi zordur.
- Optimal bir eğitim yapısını organize etmenin zorluğu.
- Temas yaralanmaları riskini arttırır.
- Ayrıca her antrenman seansı için belirli sayıda oyuncu bulunmalıdır.
- Oyuncular arasında karşılaştırma yapmanın zorluğu.
- Aynı zamanda belirli bir düzeyde teknik beceri gerektirir.
Futbolda Dar Alan Oyunları Performansı Nasıl Etkiler?
Çalışma ve antrenman araçları olarak bu tür bir faaliyetin kullanılması, dar alan oyunlarının bireysel bir futbolcunun performansını ve bunun yanı sıra tüm takımın performansını hangi şekillerde ve ne kadar etkileyebileceğini ölçmeyi, değerlendirmeyi ve kontrol etmeyi gerekli kılar.
Bu nedenle, bu analiz aracılığı ile, istenen iyileştirmeleri ve hedefleri elde etmek için gerekli uyaranlara katkıda bulunan bu etkinlikleri tasarlayabilir ve kullanabiliriz.
Oyuncunun fiziksel durumunda ilerleme kaydetmek için bu eğitim yöntemini kullanmak, son zamanlarda çok daha fazla bilimsel destek almaktadır. Bu nedenle çok sayıda yazar, bu tür antrenmanların önemli bir özelliğinin teknik ve taktik yönleri aynı anda geliştirmesi olduğunu açıklamaktadır. Ayrıca eğitim süresini optimize etmeye de yardımcı olur.
Eğitim Faaliyetlerinin Konfigürasyonundaki Değişkenler
Belirli değişkenleri manipüle etmenin oyuncu üzerinde yaratabileceği etkiyi bilmek önemlidir. Dolayısıyla kuralların, sahanın boyutlarının, oyuncu sayısının ve faaliyetin süresinin modifiye edilmesi fizyolojik, motor ve teknik-taktik düzeylerde farklı tepkiler doğurmaktadır.
Bu nedenle uzmanlar, bu eğitim faaliyetlerini oluşturan çok sayıda bağımlı değişkeni manipüle etmenin etkisini incelediler. Bunlar, göze çarpanlardır:
Fizyolojik ya da İçsel Düzeyde
- Kalp atış hızı
- Laktat seviyeleri
- Sporcunun öznel efor algısı
Motor ya da Dışsal Düzeyde
- Kat edilen mesafe
- Bir sprintte kat edilen mesafe
- Hızlanma ve yavaşlama sıklığı
Futbolda Dar Alan Oyunları: Fizyolojik ve Motor Seviyelerde Etkileri
Artık literatürü gözden geçirdiğimize ve farklı çalışmaların sonuçlarını gözlemlediğimize göre (bkz. kaynakça), dar alan oyunlarının fizyolojik ve motor değişkenler üzerindeki etkisine ilişkin sonuçlar çıkarabiliriz.
Aşağıda, bu eğitim görevlerini oluşturan bağımlı değişkenlerin manipüle edilmesinin bir sonucu olarak bu tür faaliyetlerin (azaltılmış, orta ya da yüksek) neden olduğu etkinin bir özetini sunuyoruz.
Alan Oryantasyonu
Odaklı
-Motor seviyede
- Toplam kat edilen mesafe: azaltılmış etki.
- Bir sprintte toplam kat edilen mesafe: orta etki.
- Hızlanma ve yavaşlama sıklığı: yüksek etki.
-Fizyolojik seviyede
- Bu aktiviteler, daha önce bahsettiğimiz bağımlı değişkenler için, sporcu üzerinde düşük etkilere neden olur.
Odaksız
– Motor seviyede
- Toplam kat edilen mesafe: yüksek etki.
- Bir sprintte toplam kat edilen mesafe: orta etki.
- Hızlanma ve yavaşlama sıklığı: azaltılmış etki.
– Fizyolojik seviyede
- Bu arada, odaksız alanlarda faaliyetler yapmak, üzerinde çalışılan üç değişken açısından oyuncu üzerinde yüksek etkilere neden olabilir: kalp atış hızı, laktat seviyeleri ve sübjektif çaba algısı.
Oyun Alanı
Daha Çok Alan
-Motor seviyede
- Kat edilen toplam mesafe ve bir sprintte kat edilen mesafe üzerindeki etkilerin azaldığını görebiliriz.
- Ayrıca, hızlanma ve yavaşlamaların sıklığı üzerinde büyük bir etkisi vardır.
– Fizyolojik seviyede
- Daha geniş bir alanda dar alan oyunları oynanması, çalışmalarda bahsedilen üç bağımlı değişken üzerinde orta düzeyde bir etkiye sahiptir.
Daha Az Alan
– Motor seviyede
- Dar alan oyunlarının toplam kat edilen mesafe ve bir sprintte toplam kat edilen mesafe üzerinde yüksek etkileri vardır.
- Ancak hızlanma ve yavaşlamaların sıklığı söz konusu olduğunda etki azalır.
– Fizyolojik seviyede
- Daha az alana gerek duyan aktiviteler tasarlamak; kalp atış hızının yükselmesine, laktat seviyelerine ve öznel efor algısında artışa neden olduğu için oyuncu üzerinde yüksek bir etkiye sahiptir.
Oyuncu Sayısı
Dörtten Az
– Motor seviyede
- Bu tür faaliyetlerin toplam kat edilen mesafe üzerinde yüksek bir etkisi vardır ve aynı şey hızlanma ve yavaşlamaların sıklığı için de geçerlidir.
- Ancak, sprintte kat edilen mesafe üzerinde azaltılmış bir etkiye sahiptir.
– Fizyolojik seviyede
- Bu faaliyetlerin bahsettiğimiz üç değişken üzerinde yüksek etkileri vardır.
Dört İla Yedi Arasında Oyuncu
-Motor ve fizyolojik seviyede
- Bu kadar çok oyuncu tarafından gerçekleştirilen faaliyetlerin, hem motor hem de fizyolojik düzeyde incelenen değişkenler üzerinde orta düzeyde etkileri vardır.
Sekizden Fazla Oyuncu
– Motor seviyede
- Toplam kat edilen mesafe ve hızlanma ve yavaşlamaların sıklığı üzerindeki etkileri azalmıştır.
- Aksine, sprintte kat edilen toplam mesafe üzerinde yüksek bir etkiye sahiptir.
– Fizyolojik seviyede
- Bu arada kalp atış hızı, laktat seviyeleri ve öznel algı değişiklikleri, bu sayıda oyuncu ile gerçekleştirilen aktiviteler söz konusu olduğunda azalmış bir etkiye maruz kalmaktadır.
Asimetri Kullanımı
Alt Seviyedeki Takım
– Motor seviyede
- Alt düzey bir takım için oynamanın bu değişkenler üzerinde yüksek etkileri vardır: toplam kat edilen mesafe, sprintte toplam kat edilen mesafe ve hızlanma ve yavaşlamaların sıklığı.
– Fizyolojik seviyede
- Bu düzeyde ve yukarıda belirtilen bağımlı değişkenler üzerinde, dar alan oyunlarının da yüksek bir etkisi vardır.
Üst Seviyedeki Takım
-Motor ve fizyolojik seviyede
- Üstün bir takım için oynamak, bu değişkenler üzerinde daha az etkiye sahiptir.
Belirlenmiş Markaj
– Motor seviyede
- Toplam kat edilen mesafe değişkeni üzerindeki etki orta düzeydedir.
- Sprintte toplam kat edilen mesafe ve hızlanma ve yavaşlama değişkenlerine gelince, etki yüksektir.
– Fizyolojik seviyede
- Bu arada, incelenen tüm bağımlı değişkenler, bu tür bir antrenmanın kullanılmasından yüksek bir miktarda etkilenir.
Zaman
- Toparlanma araları ile birlikte daha kısa bir antrenman süresi, daha fazla sayıda kısa süreli ama yüksek yoğunluklu efora neden olur.
- Herhangi bir toparlanma arası olmaksızın egzersiz süresi arttıkça, öznel efor algısı ve kalp atış hızı da artar.
Temas Limiti
Bir ve İki Temas
– Motor seviyede
- Toplam kat edilen mesafe ve bir sprintte kat edilen mesafe üzerinde orta düzeyde etkiler vardır.
- Hızlanma ve yavaşlamaların sıklığı üzerinde büyük bir etkisi vardır.
– Fizyolojik seviyede
- Üç bağımlı değişken üzerindeki etkiler de yüksektir.
Serbest Temas
– Motor seviyede
- Toplam kat edilen mesafe: azaltılmış etki.
- Bir sprintte kat edilen mesafe: orta etki.
- Hızlanma ve yavaşlama sıklığı: yüksek etki.
– Fizyolojik seviyede
- İncelenen üç değişken üzerinde de azaltılmış bir etki vardır.
Sonuç olarak, bu tür bir eğitimin, koşullu teklifimiz ile uyumlu durumlar ve eğitim etkinlikleri oluşturmak için farklı değişkenleri nasıl etkilediğini bilmek önemlidir.
Aynı şekilde, bu oyunlar fiziksel yönü ve bir bütün olarak fizyolojik talepleri (teknik-taktik yönü gibi) iyileştirmenin iyi bir yoludur. Son olarak, futbolda dar alan oyunları antrenman süresini optimize etmeye de yardımcı olabilir.
- Hill-Haas, S. V., Coutts, A. J., Dawson, B. T., & Rowsell, G. J. (2010). Timemotion characteristics and physiological responses of small-sided games in elite youth players: the influence of player number and rule changes. The Journal of Strength & Conditioning Research, 24(8), 2149-2156.
- Fanchini, M., Azzalin, A., Castagna, C., Schena, F., Mccall, A., & Impellizzeri, F. M. (2011). Effect of bout duration on exercise intensity and technical performance of small-sided games in soccer. The Journal of Strength & Conditioning Research, 25(2), 453-458.
- Gómez, P. (2011). La Preparación física del fútbol contextualizada en el fútbol. MC sports.
- Casamichana, D., Castellano, J., & Castagna, C. (2012). Comparing the physical demands of friendly matches and small-sided games in semiprofessional soccer players. The Journal of Strength & Conditioning Research, 26(3), 837-843.
- Casamichana, D., Castellano, J., Blanco-Villaseñor, A., & Usabiaga, O. (2012). Estudio de la Percepción Subjetiva del Esfuerzo en Tareas de Entrenamiento en Fútbol a través de la Teoría de la Generalizabilidad. Revista de Psicología del Deporte, 21(1), 35-40.
- Casamichana, D. & Castellano, J. (2009). Análisis de los diferentes espacios individuales de interacción y los efectos en las conductas motrices de los jugadores: aplicaciones al entrenamiento en fútbol. Motricidad: revista de ciencias de la actividad física y del deporte, (23), 143-167.
- Aguiar, M., Botelho, G., Lago, C., Maças, V., & Sampaio, J. (2012). A review on the effects of soccer small-sided games. Journal of Human Kinetics, 33, 103–113
- Dellal, A., Hill-Haas, S., Lago-Penas, C., & Chamari, K. (2011). Small-sided games in soccer: amateur vs. professional players’ physiological responses, physical, and technical activities. The Journal of Strength & Conditioning Research, 25(9), 2371-2381.