Formula 1'de Güvenlik Zaman İçinde Nasıl Gelişti?
Günümüzde, güvenlik Formula 1’in en önemli önceliğidir ve yıllar geçtikçe kazaları ve sonuçlarını mümkün olduğunca azaltmak için gereken önlemler alınmıştır. Bu her zaman böyle olmamıştır. Güvenlik bilinci Formula 1’in ilk kuruluşundan bu yana çok fazla öneme sahip değildi. Zamanla, kurbanların sayısı önemli derecede azaldıkça önlemlerin derecesi de o oranda azaldı fakat Formula 1 her zaman tehlike içerebilecek riskli bir spordu.
Şimdi Formula 1’in güvenlik açısından gelişimine bakacağız. 1950’lerde, sürücüler pistlerde kask takmak ve patinaj çekme konusunda tereddütlüyken, günümüzde birçok güvenlik önlemi bu tarz şeylere son veriyor.
Formula 1’in ilk zamanlarındaki güvenlik eksikleri
Şuanda 1950lerden bir yarış izleyecek olursak bu yarışın bir çılgınlık olacağını düşünebiliriz. Sürücüler arabalara sokak kıyafetleriyle biniyorlardı. Ancak 1960’ta özel kıyafetleri giyme mecburiyetleri doğdu. Formula 1’in ilk iki sezonunda kask kullanımı da zorunlu değildi. 1953’te sürücüler kask takmak zorunda kaldılar. O zamanlar isteksizdiler ve onları giymeye karar verenleri korkaklıkla suçladılar.
1960’larda, tek kişilik koltukların ve güvenlik özelliklerinin farkındalığı artmaya başladı. Arabalara rulo demirler koymak zorunda kaldılar böylece bir kaza durumunda pilotların hayatta kalma şansı daha yüksek olacaktı.
Aynı zamanda, tek kişilik koltukların tasarımları, bir kazadan sonra otomobillerin ateş almasını önlemek ve sürücülerin mümkün olan en kısa sürede arabaya girip çıkmasına izin vermek için değiştirildi. Azar azar daha fazla önlem alınıyordu ve birçoğu her yıl çok sayıda ölümün bir sonucu olarak sürücüler tarafından talep ediliyordu.
1970’ler – güvenliğin öneminin farkındalığı
1970’ten itibaren FIA, güvenlik açısından dizginleri eline aldı ve sürücüler, arabalar ve pistler için gerçekten önemli önlemler almaya başladı. İlk büyük önlem kokpitin kurulmasıdır ve bunun sayesinde bir kaza durumunda pilotun sağlığı garanti edilir. Ayrıca 70’lerde, pilotlar yangın durumunda geleneksel bir tulum korumadığı için yanmaz giysiler giymek zorunda kaldılar.
Takip eden yıllarda, günümüzün Formula 1’de vazgeçilmez bir unsur olan güvenlik aracının tanıtımı veya testlerdeki artan talepler gibi önlemler hala alınmaktadır. Aynı zamanda, pistler üzerinde gidere fazlalaşan talep var. Eğer herhangi bir pist bir yarışa ev sahipliği yapmak için uygun olacaksa bir dizi özelliğe sahip olmalı ve kaza durumundaki protokollere sahip olmalıdır.
Bu önlemler sayesinde Formula 1’deki kaza oranı önemli ölçüde düştü. Motor sporlarında hiçbir zaman sıfır risk olmayacak olsa da, rakamlar önlemlerin etkili olduğunu göstermektedir. İşte yarışmanın tarihi boyunca her on yılda ölen Formula 1 sürücülerinin bir listesi;
- 1950-1959: 15 ölüm
- 1960-1969: 11 ölüm
- 1970-1979: 10 ölüm
- 1980-1989: 4 ölüm
- 1990-1999: 2 ölüm
- 2000-2009: ölüm yok
- 2010-bugün: 1 ölü
Sırada ne var?
Güvenlik, Formula 1’in temel taşıdır. Bu nedenle kazaların sonuçlarını mümkün olduğunca azaltmak için crashtest gibi yeni önlemler ve testler sürekli olarak uygulanmaktadır. FIA tarafından alınan en son önlem, sürücünün kafasını korumak için tasarlanmış bir unsur olan halo’nun kurulması olmuştur.
Muhtemelen halo, Formula 1’de yıllardır var olan ve birkaç yıl içinde mutlaka göreceğimiz bir fikir olan kapalı kokpitlerin kurulumuna yönelik ilk adımdır. Bu şekilde, sürücülerin vücutlarının hiçbir kısmı maruz bırakılamayacağı için tamamen korunacak.
Bu önlem ile birlikte sürücü mesleğinin daha az riskli olacağı, aynı zamanda şovun yolda devam edeceği görülüyor çünkü Formula 1’in küçük bir risk olmadan aynı olmayacağı düşünülüyor.