Suda ve Yağda Çözünen Vitaminler Nelerdir?

Suda çözünen ve yağda çözünen vitaminlerin temel farkını ve bu farkların insan sağlığı üzerindeki etkilerini size bu makalede göstereceğiz. Haydi öğrenelim!
Suda ve Yağda Çözünen Vitaminler Nelerdir?

Son Güncelleme: 05 Şubat, 2021

Sizi suda çözünen ve yağda çözünen vitaminleri, temel farklılıklarının ne olduğunu ve vücutta hangi rolü oynadıklarını öğrenmeye davet ediyoruz. Böylece, günlük alımlarını sağlamanın önemini ve olası bir eksikliğin nedenlerini bilebileceksiniz.

Vitaminler mikro besin grubuna aittir. Yiyeceklerde küçük miktarda bulunurlar fakat bu onların önemsiz olduğu anlamına gelmez. Aksine çok önemlilerdir. Bu elementler, insan vücudunun işleyişi için gerekli olan çeşitli fizyolojik reaksiyonlarda rol oynar.

Suda çözünen vitaminler

Diyet yoluyla günlük olarak alınırlar ve çok çeşitli gıdalarda bulunurlar. Çeşitli işlevlere sahiptirler. Reaksiyonları katalize edebilir, antioksidan kapasiteye sahip olabilir ve besinlerin metabolizması üzerinde bir etkiye sahip olabilirler. İdrarla atılırlar ve sağlık açısından bir eksiklik olmasın diye sürekli bir tedarik gereklidir.

B grubu vitaminleri ve C vitamini suda çözünen vitaminler grubuna aittir. C vitamini, Amerikan Klinik Beslenme Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmada kanıtlandığı gibi, bağışıklık tepkisini iyileştirme kapasitesi ve kollajen sentezine katılımı sayesinde insan vücudunda büyük önem taşımaktadır.

Vücut suda çözünen vitaminleri saklayamaz. Bunlardan sürekli eksik kalmak iskorbüt gibi akut sağlık sorunlarına yol açabilir. Neyse ki, bu besinler birçok gıdada, özellikle de bitki kökenli olanlarda bulunur.

kivi

Yağda çözünen vitaminler

Yağda çözünen vitaminler isminden anlaşılacağı gibi yağda çözünür. Bu tür besinler organizmada birikebilir, böylece belirli bir süre boyunca yetersiz alımları olursa hali hazırda rezerve edilmiş olanlar kullanılabilir.

Yağda çözünen vitaminler ayrıca insan vücudundaki temel işlevlerde rol oynar, bunların çoğu inflamasyonun modülasyonu, oksidatif denge ve bağışıklık fonksiyonu ile ilgilidir.

Yağda çözünen vitaminler grubunda A, D, E ve K vitaminini bulabiliriz. D vitamini, vücutta genellikle eksik olan bir besin maddesi olduğu için bunların arasında öne çıkar.

Bu vitamin, güneş ışığına maruz kalma yoluyla endojen olarak sentezlenebilir ve diyet yaparak alımı genellikle etkisizdir. Yağlı balıklarda, yumurtalarda ve süt ürünlerinde bulunur. Bununla birlikte, asimilasyonu tam olarak optimal değildir ve düşük miktarlarda gerçekleşir.

Her durumda, D vitamini sağlığın korunması için çok önemli olan reaksiyonlara katılır. Bunlardan biri kemik metabolizmasıdır, çünkü bu besin bağırsakta kalsiyum emilimini artırır.

Ek olarak, New England Journal of Medicine’de yayınlanan bir çalışmada, yüksek D vitamini seviyelerinin kanser gibi karmaşık patolojiler geliştirme riskini azalttığı belirtirmiştir.

diyet menüsü

Suda ve yağda çözünen vitaminleri tüketmek için çeşitli bir diyet

Herhangi bir diyetin temel ilkelerinden biri, tüketilen gıdaların çeşitliliğidir. Bu, hem suda hem de yağda çözünen vitaminlerin optimal alımını korumayı mümkün kılar.

Günümüz koşullarında bile, bu vitaminlerin eksikliğinin oluştuğu durumlar olabilir. Bu nedenle, beslenme gereksinimlerini karşılamak için vitamin takviyeleri mevcuttur.

Karmaşık patolojiler geliştirme riskinin artmasına sebep olan düşük D vitamini seviyelerinden kaçınmak için güneş ışığına sık sık maruz kalmanız önerilir. Diyetinize bu besin takviyesi eklemeniz gerekiyorsa doktorunuza danışın.

Her türlü vitamin, temel besinler

Gördüğünüz gibi, suda ve yağda çözünen vitaminler, organizmanın doğru çalışmasını sağlamak için gerekli besin maddeleridir. Çözündükleri ve taşındıkları ortamda farklılık gösterirler, ancak hepsi gereklidir.

İnsan vücudunda sadece yağda çözünen besinler depolanır. Bu nedenle, diyette bu vitaminlerin olası eksikliğiyle başa çıkmak mümkündür.

Minimum gereksinimlerin karşılandığından emin olmak için, tüm gruplardan yiyeceklerin bulunduğu çeşitli bir diyet uygulamak gerekir. Artan ihtiyaçları karşılamak için bu besinlerden bazılarının ara sıra takviyesi gerekli olabilir.



  • Shaw G., Lee Barthel A., Ross ML, Wang B., et al., vitamin C enriched gelatin supplementation before intermittent activity augments collagen synthesis. Am J Clin Nutr, 2017. 105 (1): 136-143.
  • Manson JE., Cook NR., Lee IM., Christen W., et al., Vitamin D supplements and prevention of cancer and cardiovascular disease. N Engl J Med, 2019. 380 (1): 33-44.

This text is provided for informational purposes only and does not replace consultation with a professional. If in doubt, consult your specialist.