Sadoreksiya Nedir: Hastayı Nasıl Etkiler?

Yeme bozukluğu geliştiren kişiler, diğer bozukluklarla psikolojik bir sorunu bir araya getirebilirler. Bu durum kendine zarar verme arzusu yaratabilir. Buna sadoreksiya denir. 

Sadoreksiya, anoreksiya ve kendine zarar vermenin bir araya geldiği bir yeme bozukluğudur; yani kişi acı ve fiziksel ıstırap hissetmeyi arzular. Bu kombinasyon son derece tehlikelidir çünkü hastanın kendini kesmesi veya aşırı boşaltıma başvurması muhtemeldir.

Yeme bozukluklarının, zihinsel bir bileşen içeren hastalıklar olduğunu akılda tutmak önemlidir. Bu da çeşitli cephelerde tedavi gerektirdikleri anlamına gelir. Ergenlerde daha sık görülürler ve örneğin travmatik bir olaydan sonra aniden ortaya çıkabilirler. Durum bir ortaya çıktı mı yaşam boyu izler bırakabilir.

Sadoreksiya: Yiyeceklerle tuhaf bir ilişki

Sadoreksiya sorunu olan insanlar, yiyecekler ile garip bir ilişki kurma eğilimindedirler. Beslenme davranışları kısıtlayıcıdır. Bu, sağlıklarını riske atacak derecede hızlı bir şekilde kilo kaybedebilecekleri anlamına gelir. ‘Endokrin, Metabolik ve İmmün Bozukluklar İlaç Hedefleri’nde (Endocrine, Metabolic & Immune Disorders Drug Targets) yayınlanan bir çalışma bunu doğrular.

Bu koşullar, kişinin, belli besin gruplarını beslenmesinden çıkarmasına ve tükettiği toplam yiyecek miktarını azaltmasına neden olabilir. Bu eylemlerin amacı kilo almaktan kaçınmak veya vücuttaki yağ dokusu miktarını azaltmaktır.

Obezitenin, kişinin sağlığını olumsuz etkilediğini söylemeye gerek yoktur. Ancak aşırı incelik de yeterli besin alımı olmadığını gösterdiğinden insan vücudunu riske atar.

Özellikle yetersiz beslenen insanlarda D vitamini seviyesi çok düşüktür. ‘Yıllık Tıp İncelemesi’nde (Annual Review of Medicine) yayınlanan bir çalışma, bu D vitamini eksikliğinin belli bozuklukları geliştirme riskinin artmasıyla ilişkili olduğunu gösterir.

Sadoreksiyanın tehlikeleri

Bu bozukluğun, acı duyma arzusu ile yiyecekleri azaltmayı birleştirmesi aslında onu çok tehlikeli bir bozukluk yapar. Bu sorunu yaşayan insanlar, kendilerine zarar verme noktasına gelecek kadar bile olsa kendilerini kusturmaktan çekinmezler. Bu durum, genel sağlıkları için tehlikelidir ve yemek borusu astarına hasar verebilir.

Hatta sık sık kusmak, sindirim sistemi kanseri riskini artırabilir. Tüm bunlardan yetersiz beslenme riskini göz ardı etmeden bahsetmeliyiz ki o da kişinin hayatını riske atar.

Sadoreksiya geliştiren insanların öz saygıları düşük olma eğilimindedir. Bu, onların çevre algılarını ve kişisel ilişkilerini etkiler. Ayrıca sosyal ağların ve iletişim yöntemlerinin, acıya ekledikleri baskının bozukluğun şiddetini artırması mümkündür.

Öte yandan kabul gören güzellik anlayışları da kişinin vücut imajını değiştirmeyi denemesine neden olabilir. Kişi, mükemmel vücut gayesine ulaşamadığında bu, şiddetli yeme bozukluklarına neden olabilir.

Yeme bozukluklarının semptomları

Yeme bozuklukları için var olan en iyi tedavi erken tanı almaktır. Daha sonra kişi, durumla başa çıkmayı öğrenebilir ve hayat boyu bu sorunu yaşama olasılığı azalır. Yeme bozukluklarının en sık görülen belirtileri şunlardır:

• Tartıda daha az ağır gelme takıntısı.
• Vücut görüntüsünün bozuk algılanması.
• Amenore (kadınların adet görmemesi).
• Düşük gıda tüketimi.
• Cinsel isteklerde değişiklikler.
• Genellikle sürekli bir yorgunluk duygusu ile birlikte sağlıksızlık.
• Kuru cilt ve saç dökülmesi.
• Vücut ağırlığında önemli bir azalma.

Ayrıca yeme bozuklukları geliştiren insanlar, üzüntü veya umutsuzluk gibi olumsuz duygular tarafından domine edilme eğilimindedirler. Bu bireyler, hoş duyguları hissetmede zorluk çekerler ve sürekli başkaları tarafından kabul görme ihtiyacı duyarlar.

Sadoreksiya: Yeni ama tehlikeli bir bozukluk

Sadoreksiya, birkaç yıl öncesine kadar bağımsız bir yeme bozukluğu olarak tanımlanmamıştı. Ancak artık ortada ve özellikle ergenler arasında nispeten sık tanı almaya başladı.

Eğitim, böyle bir bozukluğun gelişmesinden kaçınmak için hayati önem taşımaktadır ancak yaşam alışkanlıkları da çok önemlidir. Sosyal ağlara veya iletişim yöntemlerine erken yaşlardan itibaren aşırı derecede maruz kalmak, ideal fiziksel beden arayışıyla yiyecekler ile garip bir ilişki kurmaya başlamayı tetikleyebilir.

Bu tür bir bozuklukta hızlı harekete geçmenin çok önemli olduğuna dikkat çekmemiz uygun olur. Tedavide geniş bir yaklaşım sergilemek de gereklidir. Tedavi, yalnızca belirtilere değil çeşitli cephelerden sorunun köküne saldırmalıdır. Sorunlarla ilgilenilmesi ne kadar sonraya bırakılırsa, sonuçların hastada daha kalıcı hasar bırakma ihtimali o kadar büyük olacaktır.