Akrylamid: zagrożenie dla zdrowia znajdujące się w jedzeniu
Akrylamid, substancja ogólnie rzecz biorąc szkodliwa dla ludzkiego zdrowia, jest stosowany głównie jako składnik niektórych produktów przemysłu chemicznego, z którymi mamy do czynienia każdego dnia.
Jednak, co jest o wiele gorszą wiadomością, jest także obecny w niektórych produktach spożywczych. Dlatego właśnie ludzie mogą spożywać akrylamid praktycznie rzecz biorąc codziennie. I nawet nie zdają sobie z tego sprawy.
W naszym dzisiejszym artykule porozmawiamy sobie zatem o tym, czym jest akrylamid. Dowiesz się także, w jakich produktach spożywczych możesz go najczęściej znaleźć i dlaczego jego spożywanie jest tak szkodliwe dla naszego zdrowia. Zapraszamy do lektury!
Dlaczego akrylamid stanowi tak poważne zagrożenie dla naszego zdrowia?
Akrylamid jest substancją chemiczną, która może wchodzi w skład różnego rodzaju związków chemicznych, jak na przykład poliakryloamidu. Naukowcy odkryli go i oficjalnie zarejestrowali już w latach pięćdziesiątych.
Od tego czasu ludzie powszechnie wykorzystywali właściwości oferowane przez ten składnik na potrzeby różnego rodzaju procesów przemysłowych. Ogólnie rzecz biorąc akrylamid okazał się być bardzo przydatnym związkiem chemicznym dla różnych dziedzin przemysłu.
Jednak w połowie 2002 r. naukowcy z Uniwersytetu w Sztokholmie (oryg. Stockholms universitet) odkryli, że u niektórych pracowników określonych branż przemysłu występują naprawdę wysokie stężenia akrylamidu odłożonego w ich organizmach.
Początkowo badacze wysunęli hipotezę mówiącą, że tak wysokie poziomy tej substancji spowodowane zostały długotrwałym, bezpośrednim kontaktem z akrylamidem. A także innymi powiązanymi z nimi substancjami chemicznymi.
Ale po latach monitorowania tych pracowników naukowcy odkryli także, że akrylamid trafia do ich organizmów także drogą pokarmową. Czyli wskutek jedzenia niektórych produktów spożywczych.
Odkrycie to sprowokowało dalsze badania. W ich wyniku szwedzcy naukowcy stwierdzili, że akrylamid jest również naturalnie obecny w niektórych produktach spożywczych. A takie wnioski podniosły uzasadniony alarm na całym wręcz świecie.
W czym najczęściej możemy znaleźć akrylamid?
Obecnie procesy produkcji wszelkiego rodzaju tworzyw sztucznych, papieru i barwników są głównym sposobem na wykorzystywanie akrylamidu. Możemy go również znaleźć w niektórych popularnych produktach gospodarstwa domowego, takich jak opakowania do żywności, masy uszczelniające, pianki wypełniające i niektóre kleje.
Ale oprócz wymienionych poprzednio funkcji akrylamid jest również stosowany na potrzeby uzdatniania wody (do zastosowań komunalnych, przemysłowych oraz wody pitnej). Dym papierosowy zawiera również tę substancję w sporych ilościach, a eksperci uważają obecność w nim akrylamidu za „pośrednią” pozostałość z procesów produkcyjnych w branży przemysłu tytoniowego.
Ponadto akrylamid jest wytwarzany samoistnie podczas procesów gotowania w wysokiej temperaturze lub w trakcie gotowania potraw z dużą ilością węglowodanów. Ale można go również znaleźć w niektórych konserwach i napojach gazowanych.
Jakie produkty spożywcze zawierają akrylamid w dużych ilościach?
Akrylamid jest wytwarzany głównie wtedy, gdy przetwarzamy w wysokich temperaturach produkty żywnościowe bogate w aminokwas zwany asparaginą. Ten składnik naturalnie występuje w żywności zawierającej dużo węglowodanów, takich jak ziemniaki, ryż, kukurydza, pszenica i jej pochodne.
Dlatego właśnie smażone lub pieczone produkty z mąki zbożowej są jednymi z głównych źródeł akrylamidu. Na przykład mogą to być frytki, chleb, ciasteczka, słodkie lub słone pączki, płatki śniadaniowe i tak dalej. Inne powszechnie spotykane na rynku produkty zawierające duże ilości tej szkodliwej dla naszego zdrowia substancji to czarne oliwki, kawa i sok z suszonych śliwek.
Jakie są zagrożenia dla naszego zdrowia wynikające ze spożycia akrylamidu?
Wyniki licznie przeprowadzonych badań naukowych potwierdzają, że żywność i dym papierosowy są głównymi źródłami, dla których do ludzkich organizmów na całym świecie trafia ten szkodliwy dla naszego zdrowia związek.
Jak widać, możemy spotkać tę substancję codziennie, jako że powszechnie występuje ona w produktach spożywczych wchodzących w skład naszej diety. Palenie papierosów jest również ważnym czynnikiem ryzyka wywołującym wiele różnych chorób, nie tylko związanych z akrylamidem
A dlaczego spożywanie akrylamidu jest tak szkodliwe dla zdrowia ludzkiego? Nadal nie ma zgody w tej kwestii. Jednak wiele badań sugeruje, że narażając się na nieustanny kontakt z tym związkiem chemicznym, zwiększamy ryzyko zachorowania na różnego rodzaju nowotwory.
Z powodu tych ustaleń amerykański Narodowy Program Toksykologiczny (oryg. National Toxicology Program) wskazuje, że słuszne byłoby klasyfikowanie akrylamidu jako czynnika wywołującego u ludzi nowotwory. Eksperci zalecają ogólnie rzecz biorąc wyeliminowanie wszystkich tych substancji z produkcji żywności przeznaczonej do jedzenia przez ludzi.
Co jeszcze warto wiedzieć na temat akrylamidu?
Kiedy ta substancja chemiczna dostaje się do ludzkiego ciała, przekształca się w związek zwany glicydamidem. Wiele badań wykazało, że glicydamid może powodować uszkodzenie naszego DNA. Może to wyjaśniać między innymi, dlaczego wysoki poziom akryloamidu może sprawić, że nasz organizm będzie bardziej podatny na rozwój raka.
Wielu pracowników przemysłu węglowego wykazuje znaczne uszkodzenia i dysfunkcje o charakterze neurologicznym. Z kolei jeden z niezależnych naukowców odkrył także, że te zmiany były związane z wystawieniem na długotrwałe działanie akrylamidu. Używany on był do oczyszczania wody w tej konkretnej branży przemysłu.
Oprócz informacji przedstawionych powyżej niektóre kontrolowane eksperymenty wykazały potencjalne uszkodzenia układu nerwowego spowodowane bezpośrednio przez wdychanie akryloamidu. Obecnie wielu badaczy poświęca się pracy o wysokim priorytecie w postaci udowodnienia „ukrytych” zagrożeń dla zdrowia, które wynikają z spożywania akrylamidu.
I chociaż naukowcy nadal nie osiągnęli zgody co do tej kwestii, wielu ekspertów uważa jednak, że substancja ta może być rakotwórcza.